นาเกลือเมืองจันทบุรี…ธรรมชาติที่มีดี สร้างอาชีพ สร้างความยั่งยืน
จันทบุรี เมืองที่มีธรรมชาติอุดมสมบูรณ์พร้อม ป่าไม้ พืชผัก ผลไม้ ภูเขา น้ำตก ทะเลสวยงาม ธรรมชาติที่สร้างความยั่งยืนในหลายๆ ด้าน
ทรัพย์ในดิน สินในน้ำ เมืองจันท์มีดี…จะพาไปเที่ยวไปดู…นาเกลือเมืองจันทบุรี…กันครับ
การทำนาเกลือเมืองจันทบุรี…ธรรมชาติที่มีดี สร้างอาชีพ สร้างความยั่งยืน ที่อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี นอกจากจะเป็นเมืองท่องเที่ยว มีทะเลสวยงาม อาหารการกินอุดมสมบูรณ์ ยังมีการทำนาเกลือ อยู่คู่กับเมืองท่าใหม่ เมืองจันท์มาหลายสิบปี ทำให้มีเกลือดีๆ ไว้บริโภคภายในจังหวัดรวมถึงเป็นของดีของฝาก ที่นักท่องเที่ยวต้องซื้อติดกลับบ้านกันด้วย ตามไปรู้จักการทำนาเกลือกันเลยครับ
ที่อำเภอท่าใหม่ ขับรถมุ่งหน้าไปหาดจ้าวหลาว บนถนนชลประทาน ก่อนถึงมหาวิทยาลัยบูรพา วิทยาเขตจันทบุรี สองข้างทางจะมีร้านขายเกลือ และจุดที่จะพาไปเที่ยวไปดูการทำนาเกลือเมืองจันท์ จะอยู่ริมถนนฝั่งซ้ายมือเมื่อเดินทางไป ที่…ร้านรุ่งฟ้าเกลือทะเล…ครอบครัวน่ารักที่ทำนาเกลือมาหลายสิบปี มั่นใจได้…ได้เกลือทะเลคุณภาพกลับบ้านกัน…เกลือขาวๆ กองเรียงราย ภาพหลังเป็นท้องฟ้า ภูเขา มุมพระอาทิตย์ตกลับยอดเขา วิวสวยครับ บริเวณนี้ก็จะมีการทำนาเกลือของเพื่อนร่วมอาชีพที่อยู่ข้างๆ กันด้วยครับ
มารู้จักเกลือกันก่อนครับ
เกลือที่เราบริโภคกันที่ดีที่สุดก็คือเกลือธรรมชาติ จะมีทั้งเกลือทะเล ที่ผลิตตามวิถีนาเกลือตามธรรมชาติ และเกลือสินเธาว์ก็เป็นเกลือธรรมชาติอีกอย่าง ซึ่งเกลือที่ดีต่อสุขภาพมาเต็งหนึ่งก็คือเกลือทะเลครับ ประโยชน์ของเกลือก็มีมากมาย ทั้งทำอาหารทาน ประกอบการทำยา สายอุตสาหกรรมอาหาร การเลี้ยงสัตว์ สายเกษตรปรับบำรุงดิน จนถึงเพิ่มมูลค่าเป็นผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับความงาม ปัจจุบันความต้องการเกลือมีมาก ในการทำนาเกลือจะอาศัยธรรมชาติเป็นหลัก ทั้งช่วงฤดูกาล พระเอกเลยก็ต้องแสงแดด ลมเป็นตัวช่วย อากาศดีต้องเป็นใจ ฝนต้องไม่มาเยือน ที่ต้องเอื้อต่อการผลิตเกลือตามธรรมชาติ และสำคัญคือ ภูมิความรู้ของคนทำนาเกลือที่สืบทอดกันมาที่ต้องเป็นคนช่างสังเกตมีศิลปะในตัว รู้ทันธรรมชาติ แก้ปัญหาเฉพาะหน้าของการปรับสิ่งต่างๆ ผันหมุนเวียนน้ำเพื่อให้ได้จุดสมดุลเกิดเป็นเกลือที่มีคุณภาพและให้ได้ปริมาณที่มาก นับว่า อาชีพการทำนาเกลือเป็นอาชีพที่ไม่ได้ทำกันง่ายๆ ต้องมีทั้งความอดทนและความสามารถ ต้องพึ่งพาธรรมชาติ อีกทั้งสภาพอากาศแปรปรวนในปัจจุบัน จึงมีบ้างที่ผลผลิต มีไม่มากพอตามความต้องการ ต้องช่วยกันในหลายๆ ด้าน รวมทั้งการรักษาสภาพแวดล้อมเพื่อให้ฤดูกาลไม่แปรปรวน ให้อาชีพนี้สืบสานกันต่อไปครับ
การผลิตเกลือในปัจจุบัน การผลิตเกลือทะเลตามวิถีธรรมชาติจะได้เกลือที่ดีที่สุด ดีต่อสุขภาพ ดีต่อธรรมชาติ ผลิตผลจากการทำนาเกลือตามวิถีธรรมชาติจะสามารถนำไปใช้ประโชน์ได้ในทุกๆ ส่วนที่เกิดขึ้น ทั้ง ดอกเกลือ เกลือขาว เกลือกลาง เกลือดำ ดินฝุ่นนาเกลือ ดีเกลือ ขี้แดดนาเกลือหรือเรียกดินหนังหมา ใช้เป็นปุ๋ยปรับบำรุงพืชได้อย่างดี ยังมีเกลือจืดด้วย ล้วนเป็นผลิตผลจากการทำนาเกลือตามธรรมชาติ จากความต้องการใช้เกลือในด้านต่างๆ ที่มีมากขึ้นในปัจจุบัน ได้มีการผลิตเกลือแบบนาเกลือพลาสติกโดยใช้พลาสติกปูพื้นดิน การผลิตเกลือในโรงงานอุตสาหกรรมที่เป็นเม็ดละเอียด รวมถึงเกลือสินเธาว์ตามภาคเหนือ ภาคอีสานที่เราคุ้นหูกัน เป็นแหล่งแทนกัน ตามแต่จะเลือกใช้กันครับ
ไปดูภาพบรรยากาศนาเกลือของพี่รุ่ง พี่เพ็ญและน้องฟ้า กันครับ
เห็นหน้าร้านรุ่งฟ้าเกลือทะเล ตามภาพนี้ก็แวะได้เลย…เกลือทะเลแท้ๆ…ครับ
สำหรับใครที่คุ้นรสของเกลือทะเลธรรมชาติ รสชาติจะเค็มกลมกล่อมอร่อยต่างจากเกลืออื่นๆ ครับ
เกลือทะเลที่ผลิตมีหลายอย่างแยกตามประโยชน์ สอบถามกันได้เลย…บ้างก็ต้องสั่งจองกันนะครับ เพราะผลิตมาไม่พอที่ลูกค้าต้องการ
เกลือทะเลแพ็คพร้อมขายครับผม
เกลือจะมีเรียกตามลักษณะเม็ด มีเกลือตัวเมีย…เม็ดจะแบนเป็นเหลี่ยม (ก็คือเกลือที่เราใช้ทำอาหารแหละครับ) และเกลือตัวผู้…ที่จะเป็นเม็ดยาวแหลม ในภาพนี้เป็นเกลือตัวผู้ครับ มักจะนำไปประกอบทำยาแผนไทย
เริ่มแรกทำนาเกลือก็ได้ของดีที่เป็นรายได้ก่อนเพื่อนเลยครับ…ขี้แดดนาเกลือ…ใช้ทำปุ๋ยอย่างดี เพิ่มแร่ธาตุให้พืชให้ดิน
พี่รุ่ง…ชาวนากลือเมืองจันท์ ประสบการณ์หลายสิบปี ผู้ผลิตเกลือคุณภาพให้ได้ทาน ได้ใช้กัน…สุดยอด
เริ่มการทำนาเกลือกันเลย…ช่วงการทำนาเกลือก็จะเริ่มกันตั้งแต่เดือนตุลาคมของแต่ละปีกันเลยครับ จะเริ่มมีเกลือให้เห็นก็อาจจะปลายเดือนพฤศจิกายน ได้ผลผลิตยาวไปถึงเดือนเมษายนจะโดยประมาณ ทั้งนี้ก็ตามแต่ละปีมีสภาพอากาศแปรปรวนมากน้อยแค่ไหนครับ
เริ่มจากการเตรียมดิน ปรับพื้นที่นา ขูดขี้แดดออกจากแปลงนา ทำร่องน้ำ ทำคันนา มีระบบผันปล่อยน้ำเข้าออกระหว่างนาแต่ละแปลง เพื่อพร้อมรับน้ำเข้าออก โดยก่อนนี้จะมีการนำน้ำทะเลเข้ามาขังน้ำไว้ในแปลงนาสำหรับขังน้ำ เพื่อให้สิ่งเจือปนมาตกตะกอน ใสสะอาดก่อนส่งต่อไปนาแปลงอื่น…จะขอใช้คำเรียกผืนนาว่าแปลง…เพื่อเข้าใจง่ายนะครับ…จริงๆแล้ว ชาวนาเกลือเค้าก็จะมีคำเรียกผืนนาแต่ละส่วนในการผันน้ำเข้าออกครับ…นาขังน้ำ วังน้ำ นาอันตาก นาอันเชื้อ นาอันปลง…ประมาณนี้ แต่ละขั้นตอนในการทำนาเกลือนั้นล้วนมีเทคนิครายละเอียดของแต่ละขั้นตอนจะทำซ้ำกี่ครั้งมากน้อยเท่าไหนพอดี…ไม่ง่ายเลย…เพื่อให้ได้เกลือที่ดี…อยากรู้ละเอียดมาเที่ยวนาเกลือพี่รุ่งกันเลยครับ
จุดที่ผันน้ำเข้าตามทางเดินของนำเพื่อเข้าสู่นาแต่ละแปลง
เมื่อเตรียมดิน ปรับพื้นที่นาแล้วก็ปล่อยน้ำเข้านา เพื่อเตรียมทำการคราดนา
พี่รุ่งทำการคราดนา…ขั้นตอนนี้สำคัญ…จะได้เกลือสวยไม่สวยก็ขั้นตอนการคราดนานี่ละครับ
เมื่อคราดนาแล้วก็ปล่อยน้ำออก จากนั้นจะทำการตีละเลงนาเพื่อให้ผิวนาเรียบเสมอกัน ในนาแต่ละแปลง
ภาพแปลงนาที่ทำการตีละเลงแล้วปล่อยให้แห้งเพื่อทำการกลิ้งนาต่อไป
เมื่อตีละเลงนาแล้ว ปล่อยน้ำให้แห้ง ก็จะทำการกลิ้งนาเพื่อให้ผิวนาเรียบและแน่น…การกลิ้งนาแต่เดิมใช้แรงคน แต่ปัจจุบันก็มีการนำเครื่องจักรมาช่วย ปรับเป็นการขับรถกลิ้งนากันครับ
เมื่อกลิ้งนากันแล้ว ทีนี้ก็มาที่ระบบการผันน้ำเข้าแปลงนา การคอยเช็คความเค็ม เป็นช่วงรอคอยเกลือกันแล้ว…อย่ามีฝนหลงฤดูมาเชียว ขอเพียงแสงแดด และลมหนาวพัดมาก็พอ ผลผลิตเกลือสวยๆ คุณภาพพร้อมก็เกิดตามมาครับ ขบวนการผลิตจากนี้ก็จะวนไป เก็บเกี่ยวผลผลิตได้จนเดือนเมษายนโดยประมาณ…เกลือจะหมดช้าหมดเร็วก็ขึ้นกับสภาพอากาศด้วยครับ
ไปดูเกลือสวยๆ กันต่อเลยครับ
จากเริ่มขบวนการทำนาเกลือจากวันแรกถึงวันที่ได้เกลือครั้งแรก ประมาณ 28 วันโดยประมาณ เกิดเกลือทะเลที่มีคุณค่าต่อชีวิตด้วยภูมิปัญญาที่สืบสานกันมา
เมื่อถึงเวลาเก็บผลผลิต…ตอนนี้ละครับเป็นภาพที่น่ามอง ธรรมชาติที่ให้ประโยชน์และความสวยงาม…
การเก็บผลผลิตจะเริ่มที่การรื้อเกลือ ตีเกลือให้แตกออกจากกัน จากนั้นก็ชักให้เป็นแถว ทำให้เป็นกอง และทำการขนเกลือเข้ายุ้งเกลือเตรียมแพ็คขายต่อไป
การทำนาเกลือเมืองจันทบุรี…ธรรมชาติที่มีดี สร้างอาชีพ สร้างความยั่งยืน เกลือที่มีประโยชน์มีคุณค่าต่อทุกชีวิต ธรรมชาติที่มีไว้ให้ ก่อเกิดภูมิปัญญาที่จะนำมาใช้ ควรค่าแก่การสืบสานให้คงอยู่สู่ลูกหลาน ทุกสรรพสิ่งล้วนเกี่ยวเนื่องกัน ธรรมชาติ ชีวิต ผู้คน ควรที่จะเรียนรู้อยู่ร่วมกันให้เกิดความสมดุลเพื่อความยั่งยืนสืบไป…ครับ
รุ่งฟ้า เกลือทะเล จังหวัดจันทบุรี
สถานที่ตั้ง : อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี
โทร : 089-0450319 รุ่ง / 089-2523129 เพ็ญ
